+316 15 25 30 06
info@parfaitlifecoaching.nl

Autisme Spectrum Stoornis of ASS – wat is dat eigenlijk?

ASS is de afkorting die wordt gebruikt als je de diagnose autismespectrumstoornis hebt. Dan wordt informatie in je hersenen anders verwerkt dan bij de meeste mensen. Een ASS is niet bij iedereen hetzelfde, de kenmerken kunnen per persoon verschillen. Die kenmerken hebben wel altijd te maken met twee dingen.

  1. Hoe je met anderen omgaat: dat kan lastig zijn, omdat je anderen niet altijd even goed begrijpt. Je inleven in hoe iemand anders denkt of voelt is moeilijk. Andersom snappen mensen vaak ook niet goed hoe jij dingen beleeft
  2. Hoe je je gedraagt: je kunt sommige onderwerpen zo interessant vinden dat je er alles van wilt weten. Het is alsof je nog alleen maar aan dat onderwerp kunt denken. Als je dingen doet, kun je daar ook helemaal in opgaan. Vaak herhaal je die dingen ook steeds opnieuw.

ASS – Verschillende soorten autisme

De term ASS wordt nog niet zo lang gebruikt. Eerder had men het over autisme en dacht men dat er allerlei verschillende soorten autisme waren. Maar onderzoek leverde daar niet genoeg bewijs voor. Je kunt namelijk heel veel kenmerken van de ene stoornis hebben, maar ook iets van de andere. De naam autismespectrumstoornis wordt daarom nu gebruikt voor iedereen met een vorm van autisme.

Voorbeelden van die eerdere soorten autisme zijn klassieke autisme, asperger en PDD-NOS. Die worden nu niet meer gebruikt. Heb je eerder al wel een diagnose volgens een van die soorten gehad? Dan kun je die gewoon blijven gebruiken. Ook wordt er steeds vaker gesproken over hoog functionerend autisme.

Kenmerken van ASS

Er zijn geen twee mensen hetzelfde. Dat geldt ook voor mensen met ASS. Wel heb je vaak meerdere van de volgende kenmerken:

  • Je hebt moeite met het omgaan met andere mensen
  • Je bent voor sommige prikkels heel gevoelig, voor andere juist niet
  • Je gaat helemaal op in dingen die je interessant vindt
  • Je kunt je niet makkelijk in anderen verplaatsen
  • Je houdt niet van onverwachte veranderingen
  • Je herhaalt sommige dingen vaak
  • Je herkent snel patronen
  • Je herhaalt steeds dezelfde acties, activiteiten, bewegingen of woorden
  • Je hebt “zelfstimulerend gedrag zoals heen en weer wiegen, neuriën, ijsberen of met hun handen klappen op manieren die voor anderen ongebruikelijk lijken.

Licht of hoog functionerend autisme

Dit is geen officiële medische term, dus artsen gebruiken het niet bij het stellen van een autismediagnose. Niveau 1 betekent dat hun symptomen mild zijn. Sommige therapeuten, leraren, ouders en anderen kunnen het echter gebruiken om uit te leggen hoe sterk een persoon door deze aandoening wordt beïnvloed. Hun definities kunnen verschillen.

Ook mensen met licht autisme hebben een aantal specifieke ontwikkelings- en sensorische problemen die normale activiteiten en relaties in de weg kunnen staan.

Bij mild autisme lijken sommige symptomen nauwelijks aanwezig, terwijl andere juist merkbaar zijn. Iemand met licht autisme kan bijvoorbeeld:

  • Heel goed kunnen praten, maar moeite hebben met heen en weer praten in een conversatie tussen meerdere personen
  • Probeer vrienden te maken, hoewel ze misschien niet succesvol zijn omdat ze voor anderen “vreemd” lijken
  • Doen aan hun leeftijd aangepast schoolwerk of taken, maar vind het moeilijk om van activiteiten te veranderen of nieuwe manieren uit te proberen.

Symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Het is ook belangrijk om te bedenken dat ze kunnen worden beïnvloed door waar de persoon met autisme is (bijvoorbeeld thuis of op school) en wie bij hen is.

Structuur en voorspelbaarheid zijn erg belangrijk voor volwassenen met hoog functionerend autisme.

Ondersteuningen kunnen zijn:

  • Accommodaties op het werk, zoals geplande pauzes
  • Schriftelijke (in plaats van mondelinge) instructies
  • Oordopjes of koptelefoons om overbelasting van de zintuigen te verminderen
  • Cognitieve gedragstherapie (CGT) om vaardigheden te ontwikkelen, die een persoon helpen om relaties te beheren en om te gaan met frustraties op het werk en in het leven
  • Ergotherapie die zich richt op probleemoplossende vaardigheden, het opbouwen van eigenwaarde en het regelen van huis en financiën

Op de werkvloer

Medewerkers met hoog functionerend autisme zie je vaker op hogere posities in het bedrijfsleven. Hetzij wel met bepaalde (soms onzichtbare) autistische karaktereigenschappen. Vaak weten medewerkers met hoog functionerend autisme dit goed te verbloemen. Ze voelen zich echter regelmatig ondergewaardeerd en lang niet altijd begrepen. Het is ontzettend lastig als je niet erkend wordt voor de goede dingen die je aandraagt. Zeker als je vaak innovatieve ideeën hebt of de nodige verbeterpunten aankaart door je scherp analyserend vermogen. Helaas voelt een medewerker met hoog functionerend autisme zich niet altijd beloond voor hetgeen hij doet. Dat levert de nodige frustratie en ergernis op.

Wees alert als je jezelf hierin erkent

Mensen met hoog functionerend autisme, kunnen vaak redelijk goed op hun werk functioneren. Je ziet ze ook terug in zeer verantwoordelijke functies, als ondernemer en in diverse arbeidssectoren. Door overprikkeling en een vaak hoge prestatiedrang, heeft iemand met hoog functionerend autisme meer kans op een depressie of burn-out. Juist omdat familie, vrienden of collega’s het niet altijd doorhebben. Vaak is de (werk)druk hoog en wil iemand met hoog functionerend autisme aan de (hoge) verwachtingen voldoen. Diep van binnen heerst er vaak veel onrust, chaos, angst en onzekerheid en voelen ze zich vaak nooit goed genoeg.

Dit kan nog moeilijker worden als iemand het (nog) niet weet van zichzelf en alle problemen in een andere hoek zoekt. Zo kan het gebeuren dat iemand pas na zijn of haar 40ste of 50ste de diagnose (hoog functionerend) autisme krijgt of herkent.

Autisme 2

Gelukkig is autisme een steeds bekender begrip geworden. Met name ook binnen het bedrijfsleven en op de arbeidsmarkt. Iemand met hoog functionerend autisme is vaak in staat om zijn of haar zwakke punten te compenseren, maar niet altijd. Hoe meer iemand met HFA begrijpt en inzicht heeft in hetgeen waar hij/zij in afwijkt, hoe beter hij/zij hier dagelijks mee om kan gaan.

Dat wil niet zeggen dat hetgeen wat iemand, door zijn hogere intelligentie, naar buiten toe laat zien, ook daadwerkelijk klopt met wat hij denkt, voelt en ervaart. Het kan ‘getraind gedrag’ zijn, omdat iemand met hoog functionerend autisme allerlei trucjes aangeleerd heeft, om zich zo veel mogelijk ‘normaal’ te voelen. Hij of zij wil juist niet opvallen of als ‘vreemd’ bestempelt worden.

10 suggesties voor banen waar mensen met hoog functionerend autisme goed in zijn:

1. Computerprogrammeur
Als je een visuele denker bent met een nieuwsgierigheid naar coderen, zou je het misschien leuk vinden om als computerprogrammeur te werken. Computerprogrammeurs kunnen werken als freelancer of als onderdeel van een groter bedrijf.

2. Apparatuur ingenieur
Apparatuur ingenieurs helpen bij het creëren, bewaken en verbeteren van apparatuur voor een breed scala aan industrieën. Dit is een geweldige carrièrekans voor visuele denkers die goed zijn in het oplossen van problemen en het nemen van beslissingen.

3. Laboratoriumtechnicus
Laboratoriumtechnici voeren tests uit en registreren gegevens nauwkeurig. Als je op details let en goed bent in wetenschappelijk denken, dan is dit wellicht een vervullende rol voor jou.

4. Monteur
Monteurs bouwen en repareren verschillende soorten machines zoals auto’s, airconditioning of fietsen. Als je goed bent in het oplossen van problemen en graag een duidelijk eindpunt voor je werk hebt, dan is een baan als monteur misschien iets voor jou.

5. Fabrieksmontage
Word je goed van herhaling en duidelijk omschreven taken? Je zou een geweldige fabrieksarbeider kunnen zijn. In deze rol zou je taken kunnen uitvoeren zoals het monteren van onderdelen, het sorteren en verpakken van producten en het bedienen van machines.

6. Taxichauffeur
Als je goed bent in het onthouden van dingen en een goed gevoel voor ruimte hebt, kan taxi rijden een dankbare baan voor je zijn. Taxichauffeurs met een uitstekende kennis van de omgeving kunnen de meest efficiënte manier kiezen om mensen naar hun bestemming te brengen.

7. Apparaat reparateur
Heb jij een talent om dingen op te lossen? Apparaten reparateurs helpen bij het repareren en installeren van apparaten zoals koelkasten, wasmachines en ovens. Je zou deze rol leuk kunnen vinden als je van taken met een duidelijk eindpunt houdt en goed bent in het oplossen van problemen.

8. Statisticus of datawetenschapper
Statistici kijken nauwkeurig naar gegevens en passen wiskundige technieken toe om echte problemen op te lossen. Misschien vind je dit een bevredigende carrièrekeuze als je goed bent met cijfers en methodisch kunt werken.

9. Vakkenvuller
Het vullen van vakken en schappen in een warenhuis of supermarkt kan een goede klus zijn als u het beste werkt met repetitieve taken. Je moet dozen kunnen optillen en dragen en producten op het schap kunnen ordenen.

10. Onderzoeker
Als je een speciale passie of interesse hebt, kun je daar een carrière als onderzoeker van maken. Onderzoekers werken op allerlei gebieden, van wiskunde tot literatuur, natuurkunde en geschiedenis. Hun werk omvat het verzamelen en analyseren van gegevens, informatie en feiten.

Net als voor andere gedragingen met”een label of stempel” zoals bijvoorbeeld ADD en ADHD geld ook hier dat het momenten van gedraging zijn die zich in beperkte tijdseenheden voordoen op een dag. Het is niet wie of wat je hebt, het is wat je doet. Het is dus maar een onderdeel van wie je bent. En je bent en kunt zoveel meer dan dat label.

Wil je hier eens verder met me over praten. Een eerste gesprek is altijd kosteloos en vrijblijvend.

 

Bronnen:

Hersenstichting

Autisme centrum

Advanced Personel Management 

 

Vind je dit artikel leuk? Deel het:

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel op LinkedIn
Deel op Pinterest
Ga naar de inhoud