De vier B’s. Blij, Boos, Bang en Bedroefd. Dit zijn onze kernemoties. Daarnaast kennen we nog talloze afgeleide hiervan, maar deze vormen de basis voor elk andere emotie die je als mens kunt ervaren. Geen van onze emoties is niet goed of fout! Wel hebben we in onze maatschappij de neiging om bijvoorbeeld de emotie Blij als positief te bestempelen en Boos als negatief. Maar alle emoties hebben het recht en de noodzaak om te zijn, want ze hebben allemaal hun eigen functie.

Hier ga ik wat meer in op de tweede en die, die we allemaal wel als negatie of niet zo fijn ervaren.

BOOS

Is een van de kernemoties die ontstaan wanneer we worden geblokkeerd om een doel na te streven en/of oneerlijk worden behandeld. In het meest extreme geval kan boosheid en woede een van de gevaarlijkste emoties zijn vanwege het mogelijke verband met geweld en daarom is het een veel voorkomende emotie om hulp bij te zoeken.

Boos kent dan ook hele krachtige afgeleide emoties en veel nuances en verschillende gradaties en ze kunnen ook evolueren en fluctueren. Een eerder gevoel van boosheid kan zomaar omslaan in haat. Maar andersom kan vijandigheid weer langzaam overgaan in gefrustreerdheid.

Het heeft vaak verschillende stadia waarin verontwaardiging tot gevoelens van wrok of toorn/blinde woede kunnen worden. Ze stapelen zich als het ware, als er geen “ontlading” plaats vindt. Allemaal hebben ze als basis emotie boos.

Boos? wat zijn de veel voorkomende oorzaken?

• Hinderen – iets onmogelijk maken. Als dit opzettelijk is, kan de boosheid sterker zijn en kan je soms ook nog vreselijk boos zijn op jezelf omdat je niet in staat bent het te verhelpen.
• Iemand die ons of een geliefde fysiek of psychisch probeert te kwetsen
• De woede van een ander: een van de grote problemen met boosheid of woede is dat het moeilijk is om de boosheid van een ander niet te beantwoorden
• Verraad, verlating, afwijzing
• Iemand observeren die de wet of een culturele regel overtreedt, zoals in de rij staan

Toch vinden mensen het vaak moeilijk om woorden te vinden bij de emoties die ze voelen. In het Emotie Panorama* – een interventie die ik gebruik als het gaat om het kennen, herkennen en werken met je emoties – worden ze uitgesplitst in:

• Jaloers
• Kritisch
• Vijandig
• Egoïstisch
• Haatdragend
• Gefrustreerd
• Kwaad
• Geïrriteerd.

Boos, dit is waar het voor dient!

Ondanks dat we deze emotie doorgaans als negatief ervaren heeft ook boos een functie, een positieve intentie en is een hele belangrijke die we niet moeten “wegduwen”.

Onrecht, onterechte beschuldigingen, negeren, passeren, achterstellen, pesten etc. Zijn allemaal situaties die ons heel boos kunnen maken. Boos worden gaat over het beschermen van onze “grenzen”. Als je boos wordt is er ergens iemand té ver gegaan. In emotionele, gevoelsmatige zin. Ze hebben iets gezegd of gedaan dat je raakt op een verkeerde manier, dat tegen je waarde in gaat. Maar ook in praktische zin. Je wil niet dat iemand ergens aan komt, en dat doen ze toch.

Als we nooit boos zouden worden zouden andere onze grenzen niet kennen en zouden onze waarden en normen met voeten ge

treden worden. Het is dus belangrijk dat je boos kunt en mag zijn. Maar alles met mate en om jouw grenzen te beschermen, niet om over die van anderen heen te gaan.

De werkelijk negatieve kant van boosheid is dat het kan leiden tot verwoesting. Dat wil je natuurlijk nooit zo ver laten komen en dat hoeft ook niet als je jouw boos leert herkennen en kennen en erkennen. Er dus mee leer om te gaan.

Voelen en niet te veel nadenken!

Je hoeft niet constant na de denken welke van de hierboven genoemde emoties heb ik nu. Een goed begin is aan het werk te gaan met de 4 basis emoties en te weten dat de  andere emoties vooral ontstaan doordat je “er teveel over nadenkt”. Als je dat kunt kun je makkelijker gaan groeien en is je emotionele ontwikkeling al een stuk eenvoudiger. In de pure vorm zijn de vier basisemoties heel waardevol. Het werkt dan ook het beste om deze gevoelens te omarmen voor wat ze zijn. Emoties zijn er om gevoeld te worden. Meer niet. Nu voel je dit en straks voel je weer iets anders. Emoties komen en gaan.

Helaas is het vaak zo dat mensen hun gevoelen verwarren met hun identiteit. Je ‘bent’ geen blij mens. Je bent een mens die vaak blijheid ervaart. Net zoals je geen boos mens bent, maar wel geregeld boosheid kunt ervaren. Alle gevoel, dus alle emoties gaan voorbij, ze zijn tijdelijk. Plak jezelf dus geen label op, op basis van een gevoel of emotie. Je reageert misschien angstig, maar je bent geen bangerik! Als je de verschillende emoties die je voelt accepteert en ze erkent in de gevoelens van anderen dan is dat een mooi onderdeel van je emotionele ontwikkeling.

Je emoties zijn als de 4 poten van een stoel, om niet te wiebelen of om te vallen moet er balans tussen zijn. Indien je je gevoel begrijpt en accepteert, kun je makkelijker jezelf zijn. Ook heel erg belangrijk voor kinderen.  wat je voelt, is het makkelijker om jezelf te kunnen zijn. Dat geldt voor jou, maar zeker ook voor je kinderen.

*is een interventie systeem ontwikkeld door Drijfveerkracht.